|
Традыцыі народнага хрысціянства: рэцэпты на Вялікі пост У Папяльцовую сераду прынята захоўваць сціслы пост не толькі ў якасным, але і ў колькасным дачыненні (дазваляецца толькі адзін прыём ежы дасыта). Раней у гэты дзень традыцыйна гатавалі стравы з селядца, з ХІХ ст. — з бульбы, а таксама боршч, садавіну і г. д. Салат з селядцом 1 селядзец, 2 бульбіны, 1 бурак, 1 яблык, 1 цыбуліна, 0,5 шклянкі маянэзу. Селядзец пачысціць, аддзяліць мякаць ад костак (вельмі салёны селядзец папярэдне вымачыць). Мякаць нашаткаваць тонкімі скрылікамі. Асобна прыгатаваць у лупінах бульбу і бурак, старкаваць іх на тарцы з буйнымі дзірачкамі. Яблык (лепей антонаўку) старкаваць. Рэпчатую цыбулю нарэзаць паўкольцамі. Пералічаныя прадукты падзяліць на дзве часткі і паслядоўна пакласці ў салатніцу: на дно — селядзец, затым бульбу, яблык, бурак, цыбулю і зверху паліць маянэзам (узяць палову нормы). Такім самым парадкам пакласці астатнюю частку прадуктаў і паліць зверху рэштай маянэзу. Яйкі, фаршыраваныя селядцом 4 яйкі, 150 г селядца, 1 яблык, 0,5 цыбуліны, 40 г белага хлеба, 1 ч. лыжка воцату, 1 ст. лыжка алею, 0,3 шклянкі маянэзу, перац. Звараныя ўкрутую ачышчаныя яйкі разрэзаць напалам, вынуць жаўткі. Селядзец вымачыць, аддзяліць філе, прапусціць яго праз мясарубку разам з яблыкамі, размочаным у вадзе або малацэ белым хлебам, цыбуляй, жаўткамі, заправіць алеем, воцатам і перцам. Палавінкі яечных бялкоў запоўніць падрыхтаваным фаршам такім чынам, каб надаць кожнай форму цэлага яйка. Фаршыраваныя яйкі паліць маянэзам. Селядцы па-віленску l кг філе селядца, l кг цыбулi, 30 г сушоных грыбоў, 500 г таматнай пасты, 1 карнішон, 2 вэнджаныя шпроткі, 1 лыжка алею, змелены перац паводле смаку. Дробна пасечаную
цыбулю падсмажыць у алеі. Намочаныя папярэдне грыбы зварыць, працадзіць і
прапусціць праз мясарубку разам са шпротамі, карнішонам і падсмажанай
цыбуляй, змяшаць з таматнай пастай і перцам. Нарэзаць філе селядцоў
невялікімі кавалкамі, змяшаць з соусам і шчыльна скласці ў слоік, пакінуць
на 2–3 дні ў лядоўні. Падаваць на талерцы, аздобленай парэзаным на
скрылькі салодкім чырвоным перцам і дробна пасечанай
пятрушкай. 1,2 кг ментуза, 2–3 лаўровых ліста, 5–10 гарошын духмянага перцу, 1 сярэдняя галоўка квяцістай капусты, 1 корань пятрушкі, 1 корань сельдэрэю, 1–2 цыбуліны, 2 морквіны, 0,5 шклянкі варанай кашы (напрыклад, рысу або панцаку), 1 лыжачка масла, 1 галінка зялёнай пятрушкі. Ментузоў абдаць кіпенем, сцягнуць з іх скуру і пасаліць, пакінуць на пэўны час. Зрабіць адвар з пятрушкі, сельдэрэю і цыбулі, прыпраўлены перцам і лаўровым лістом, працадзіць яго. Парэзаць ментузоў на кавалкі разам з трыбухой і гатаваць у адвары разам з пакрышанымі морквай і квяцістай капустай. Як закіпіць, зняць пену, дадаць масла і пасечаную пятрушку. У талеркі накласці загадзя звараную кашу і заліць юшкай. Вэнджаная траска па-літоўску, з тушанай морквай 0,5 кг вэнджанай траскі, 3 нацертыя на грубую тарку морквіны, 2 пакрышаныя цыбуліны, 3 яблыкі без скуркі і нарэзаныя скрылькамі, 1 шклянка алею, соль. Разагрэць на патэльні алей, пакласці моркву, цыбулю і яблыкі і тушыць іх да мяккасці, астудзіць. Выдаліць косткі ў рыбы, нарэзаць кавалкамі, раскласці на талерцы, накрыць астужанай садавінай. Падаваць з чорным хлебам. Поліўка з маладой бульбы і морквы на малацэ 12 бульбінаў, 2 морквіны, 5 шклянак малака, 1 ст. лыжка масла, соль. Абабраць маладую бульбу і моркву, заліць гарачаю вадой, давесці да кіпення і варыць на малым агні 10–15 хвілінаў. Ваду зліць, бульбу заліць параным малаком і давесці да кіпення. Звараную моркву расцерці да аднароднай масы, дадаць трошкі малака, уліць у поліўку і давесці да гатоўнасці. Падаваць з маслам. Суп малочны з грэчневымі крупамі 1,5 л малака, 0,75 шклянкі грэчневых крупаў, 1 лыжачка алею, соль, цукар. У кіпячую ваду ўсыпаць перабраныя і прамытыя грэчневыя крупы і варыць да паўгатоўнасці. Уліць малако і гатаваць яшчэ 15 хвілінаў. Заправіць суп алеем, дадаць соль і цукар. Падрыхтаваў Алесь Белы |